هدف شما از ورزش کردن چیست؟ آیا می خواهید فقط تناسب اندام داشته باشید یا به چیزی فراتر از آن هم اهمیت می دهید؟ قطعاً یکی از اهداف شما برای ورزش کردن، سلامتی و ارتقاء کیفیت زندگی است. سلامتی فقط در سلامت جسمانی خلاصه نمی شود. یکی از ابعاد سلامتی، سلامت روان است که معمولاً کمتر مورد توجه قرار می گیرد. متاسفانه در جامعه امروز خیلی از افراد از اختلالات روانی رنج می برند. افسردگی، اضطراب و استرس، عدم تمرکز و … خود ما و اطرافیان ما را به شدت درگیر کرده است. یکی از راه های اصلی پیشگیری و درمان این مشکلات ورزش است.
در این مطلب فیت لیدی قصد داریم درباره ارتباط متقابل و مکمل بین سلامت جسمانی و روانی صحبت کنیم. با شناخت بهتر تاثیرات ورزش بر روی حافظه، تمرکز، یادگیری و تقویت مغز، قطعاً باید برای تغییر سبک زندگی خود با هدف بهبود سلامت جسم و روان، قدمی بردارید.
رابطه ورزش و سلامت روان
شاید تصور کنید سلامتی شما با انجام دادن یک سری فعالیت ورزشی با هدف آمادگی جسمانی و تناسب اندام تضمین می شود. در حالی که سلامتی را می توان در دو بعد مجزا بررسی کرد. سلامت جسمی و سلامت روانی. افرادی که به صورت منظم ورزش می کنند، علاوه بر تناسب اندام و تندرستی، احساس سرزندگی کرده و در طول روز انرژی بیشتری دارند.
این افراد نسبت به دیگران از آرامش بیشتری برخوردارند و واکنش های هیجانی کمتری از خود بروز می دهند. ورزش منظم می تواند تاثیر مثبتی بر افسردگی، اضطراب و پرخاشگری داشته باشد. تحقیقات نشان داده اند که فارغ از سن و میزان آمادگی جسمانی، ورزش منظم، همواره می تواند روی رشد مغز، تقویت حافظه، بهبود یادگیری و تمرکز، موثر باشد.
ورزش چگونه باعث کاهش افسردگی می شود؟
همه می دانند “ورزش” دشمن سرسخت افسردگی است. در واقع، ورزش با ایجاد تغییراتی در مغز از جمله: رشد عصبی، کاهش التهاب و ایجاد الگوهای جدید، می تواند احساس آرامش و سرزندگی را ارتقا بخشد. از طرفی دیگر، اندروفین ها مواد شیمیایی قدرتمندی در مغز شما آزاد می کنند که باعث نشاط و شادابی می شود. افرادی که ورزش را جزئی از زندگی خود می دانند و به طور منظم تمرین می کنند، با داشتن آرامش بیشتر، خود را از چرخه افکار منفی دور کرده و با این روش از افسردگی جلوگیری می کنند.
مطالعات اخیر نشان داده اند که فعالیت های ساده بدنی مانند پیاده روی و یا دویدن به مدت 15 دقیقه در روز می تواند خطر ابتلا به افسردگی را 26 درصد کاهش دهد. ورزش، برخلاف داروهای ضد افسردگی، می تواند بدون عوارض به سلامت روان شما کمک کند. البته اگر تحت نظر پزشک در حال درمان هستید، این نکته را بدانید که نباید با شروع ورزش به صورت سرخود داروها را کنار بگذارید.
ورزش چگونه می تواند به کاهش استرس کمک کند؟
آیا تاکنون متوجه شده اید به هنگام استرس، بدن چگونه به شما هشدار می دهد؟ ممکن است در عضلات شما به خصوص در صورت، گردن و شانه تنش ایجاد شود و شما درد پشت، گردن یا سردردهای دردناکی را تجربه کنید. همچنین ممکن است مشکلاتی از قبیل بی خوابی، سوزش قلب، سوزش معده، اسهال یا تکرر ادرار به سراغتان بیاید.
نگرانی و ناراحتی برای همه این علائم جسمانی می تواند به نوبه خود منجر به استرس بیشتر شود و یک چرخه استرس زا بین ذهن و بدن شما ایجاد کند. ورزش یک روش مؤثر برای متوقف کردن این چرخه است. علاوه بر آزاد کردن اندروفین ها در مغز، فعالیت بدنی به آرامش عضلات و تسکین تنش در بدن کمک می کند. از آنجا که بدن و ذهن به هم نزدیک هستند، هنگامی که بدن شما احساس بهتری پیدا می کند ، ذهن شما از تنش ها به دور خواهد بود.
اثر ورزش بر تمرکز ذهنی چیست؟
ورزش منظم، یکی از آسانترین و مؤثرترین راه ها برای کاهش حواس پرتی و افزایش انگیزه، تمرکز، تقویت حافظه و بهبود خلق و خوی است. فعالیت بدنی، سطح دوپامین، نوراپی نفرین و سروتونین مغز را افزایش می دهد. همه این موارد بر تمرکز و توجه تأثیر گذاشته و به این ترتیب، ورزش به همان روشی که دارو ها می توانند، به تمرکز و قدرت یادگیری فرد کمک می کند. از این رو، ورزش برای افرادی که دچار بیش فعالی و عدم تمرکز هستند، بسیار مهم و ضروری است.
چه مقدار ورزش برای بهبود سلامت روان کافی است؟
می خواهید بدانید چه مقدار ورزش باعث بهبود سلامت روان خواهد شد؟ با هدف ارتقا سلامت روان برای تمرین در باشگاه، ساعت ها دویدن و یا بلند کردن وزنه های سنگین و به شدت عرق ریختن لازم نیست. با 30 دقیقه ورزش با فشار متوسط 5 روز در هفته، تمام مزایای سلامت جسمی و روحی ورزش بدست می آید. دو جلسه تمرینی 15 دقیقه یا حتی سه جلسه 10 دقیقه ای نیز می توانند سلامت روان شما را تضمین کند.
اگر هنوز هم انجام این برنامه تمرینی برای شما نگران کننده است، ناامید نشوید. حتی چند دقیقه فعالیت بدنی بهتر از بی تحرکی است. با جلسات 5 یا 10 دقیقه ای شروع کنید و زمان خود را به آرامی افزایش دهید. هرچه بیشتر ورزش کنید، انرژی بیشتری خواهید داشت. نکته اصلی این است که در بیشتر روزها به انجام برخی فعالیت های بدنی متوسط – هرچند اندک – متعهد شوید یا انواع مختلفی از فعالیت ها را امتحان کنید. اگر به این امر توجه داشته باشید، سلامت جسم و روان شما تضمین شده است.
بهترین ورزش برای تقویت حافظه و مغز چیست؟
همان طور که می دانید، وقتی ضربان قلب بالا می رود خون رسانی به همه نقاط بدن بیشتر می شود و نهایتاً اکسیژن بیشتری توسط جریان خون حمل می شود و به بدن می رسد. هر ارگانی در بدن که اکسیژن بیشتری برداشت کند عملکرد بهتری خواهد داشت. بنابراین ورزش هایی مثل بدنسازی، دویدن، شنا کردن و… به تقویت حافظه و عملکرد مغز کمک خواهند کرد.
از نظر متخصصان فیزیولوژی ورزشی؛ بهترین ورزش برای تقویت عملکرد مغز، حافظه و تمرکز، ترکیبی از تمرینات هوازی و بی هوازی است. هرچه دستگاه قلبی-تنفسی و عضلات فرد قوی تر باشد، به اصطلاح مغز قوی تری دارد. لازم به ذکر است که افزایش اکسیژن مصرف شده توسط مغز، حجم مغز را افزایش داده و توانایی آن برای بازسازی سلول های مرده را تقویت می کند. خلق و خوی بهتر، حافظه قوی تر و تمرکز بیشتر پیامد های بعدی افزایش حجم مغزی هستند.
ورزش کنید تا به آلزایمر دچار نشوید.
تحقیقات نشان داده اند که بیماری های مغزی می توانند علاوه بر ژنتیک، ریشه در بی تحرکی فرد داشته باشند. تمرینات منظم حداقل به مدت 150 دقیقه در طول هفته، بهترین پیشنهاد برای پیشگیری و یا حتی یکی از فاکتورهای درمان آلزایمر است. برای افراد بالای 65 سال نیز، 2 الی 3 جلسه تمرینات مقاومتی در کنار پیاده روی و یا شنا کردن، می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را 50 درصد کاهش دهد. بنابراین می توان گفت ورزش، پکیج کاملی برای محافظت از بدن در برابر هرگونه بیماری جسمی و روحی است.
چرا کسانی که ورزش می کنند نسبت به درد و استرس، مقاوم ترند؟
راز تحمل درد، افزایش میزان یک میانجی عصبی در مغز به نام اندروفین است. وظیفه اندروفین، کاهش درد و استرس است. در هنگام ورزش، سطح اندروفین بالا رفته و اگر ورزش به صورت منظم صورت گیرد، میانگین میزان اندروفین در بدن بالا می ماند. از طرفی برای کاهش استرس هایی که سلامت روان ما را به خطر می اندازند، ورزش بهترین درمان است.
اگر بخواهیم کارکرد اندروفین را برایتان روشن سازیم بهتر است با یک مثال برایتان توضیح دهیم. فوتبالیستی را تصور کنید که در جریان بازی به شدت با زانو روی زمین می افتد انتظار می رود آن فرد برای چند لحظه یا چند دقیقه قادر به ادامه بازی نباشد و یا حتی درد شدید تری را حس کند، اما همچنان به بازی ادامه می دهد و چند ساعت پس از اتمام بازی از دردی گلایه می کند که دلیلش را نمی داند و ادعا می کند در حین بازی اتفاقی نیفتاده است.
می دانید دلیل آن چیست؟! بالا بودن سطح اندروفین در حین ورزش باعث شد تا ورزشکار درد کمتری حس کند و حادثه جدی به نظر نرسد اما پس از برگشت سطح اندروفین به حالت اولیه، درد اصلی بر میگردد.
کلام آخر
سلامت روان یکی از مهم ترین جنبه های ورزش است که بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. اگر به دنبال پیشگیری و یا درمان هر گونه بیماری روحی و جسمی هستید، بهتر است پس از مشورت با پزشک معالج و مربی متخصص، تمرینات ورزشی منظم را جدی بگیرید.
تمرینات مقاومتی در کنار پیاده روی های روزانه می تواند، شما را در برابر ابتلا به بیماری هایی نظیر آلزایمر، مقاوم کند. از سوی دیگر بهبود یادگیری، تقویت حافظه و تمرکز بیشتر از دیگر پیامد هایی است که از آن بهره خواهید برد.
سوالات و تجربه‌های خود را از طریق سایت فیت لیدی یا اینستاگرام فیت لیدی با ما در میان بگذارید.
در ادامه بخوانید: ۸ راهکار ساده برای از بین بردن خستگی روحی و جسمی
