علت اصلی خمیازه کشیدن هنگام ورزش و 5 راهکار برای پیشگیری

آیا می دانید علت اصلی خمیازه کشیدن در هنگام ورزش چیست؟ خمیازه کشیدن، فرآیند باز شدن دهان جهت ورود بیشتر هوا به داخل ریه ها است. خمیازه در اکثر مواقع با به هم فشردن چشم ها همراه است. عموم مردم بر این باورند که این امر، نشانه خستگی است. اما ممکن است دلایل دیگری هم وجود داشته باشد.

شاید خستگی، دلیل اصلی خمیازه کشیدن نباشد، اما قطعاً یکی از عوامل مهم محسوب می شود. همان طور که می دانید، مشاهده فردی در هنگام خمیازه کشیدن، می تواند به صورت ناخودآگاه منجر به خمیازه کشیدن خودمان شود.

حدس می زنید دلیل مسری بودن خمیازه چیست؟ چرا در هنگام ورزش، حتی در لحظات ابتدایی که هنوز خسته نشده اید، خمیازه می کشید؟! آیا خمیازه کشیدن به صورت پی در پی می تواند خطرناک باشد؟!

در این مطلب فیت لیدی به بررسی و پاسخ به این سوالات می پردازیم.

چرا خمیازه می کشیم؟

خمیازه کشیدن، هشدار بدن برای جلوگیری از افزایش دمای مغز است. این واکنش می تواند پیش از خواب، پس از بیدار شدن و یا در هنگام ورزش رخ دهد. شاید خمیازه کشیدن به تنهایی نتواند از دمای مرکزی مغز بکاهد، اما به عنوان یک مکانیسم دفاعی تلقی می شود.

قبل از خوابیدن، باید از حجم فعالیت مغزی کاسته شود تا دمای آن کاهش یابد. این مکانیسم دفاعی می تواند دمای مغز را کاهش داده و خواب بهتری برای افراد به ارمغان آورد. شاید به همین دلیل است که با مشاهده اولین خمیازه در هنگام شب، خسته بودن را دلیل قانع کننده ای برای خوابیدن می دانیم.

در ساعات اولیه پس از بیدار شدن، دمای مغز رو به افزایش ناگهانی است. پس طبیعی است که خمیازه کشیدن در هنگام بیدار شدن، به عنوان یک مکانیسم دفاعی از آسیب به مغز جلوگیری کند.

چه زمانی دمای مغز افزایش می یابد؟

اگر بتوانیم دمای مغز را به صورت لحظه ای رصد کنیم، شاهد نوساناتی در آن می شویم. دلیل اصلی این نوسانات کمبود اکسیژن است (ایسکمی). با توجه به مطالب گفته شده، فصول مختلف سال می توانند بر شدت واکنش های دفاعی موثر باشند. تحقیقات نشان دادند که در فصول سرد سال به دلیل اکسیژن رسانی بیشتر، خمیازه کشیدن کمتر اتفاق می افتد.

خمیازه کشیدن هنگام ورزش نشانه چیست؟

شاید شما هم مشاهده کرده اید که برخی از ورزشکاران حتی پیش از سوت آغاز مسابقه، خمیازه می کشند! اما علت اصلی خمیازه کشیدن هنگام ورزش چیست؟ آیا در چنین شرایطی هم، دلیل را خستگی می دانید؟!

البته خمیازه کشیدن در تمرین ممکن است به دلیل خستگی و کم خوابی باشد. اما اگر از خواب خوب و عدم خستگی مطمئن هستید، این موضوع می تواند دلیل اصلی دیگری نیز داشته باشد.

خمیازه در هنگام ورزش و تمرین می تواند به دلیل تلاش بدن برای ورود اکسیژن بیشتر، جهت به تعادل رساندن دمای مغز باشد. این مکانیسم دفاعی کاملاً غیر ارادی است و از هیپوتالاموس اطاعت می کند. خمیازه کشیدن به آلوئل ها کمک کرده تا بتوانند ریه ها را باز نگه داشته و تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن افزایش یابد.

هنگام ورزش، دمای بدن بالا رفته و خون رسانی و یا به عبارتی اکسیژن رسانی به عضلات بدن در اولویت قرار می گیرد. چنانچه فشار تمرین بیشتر از توانایی فرد باشد و یا محیط ورزشی بسیار گرم بوده و اکسیژن کافی وجود نداشته باشد، بدن برای حفظ هموستاز و به تعادل رساندن دمای مغز، فرد را وادار به خمیازه می کند. بنابراین؛ خمیازه کشیدن حین ورزش، معمولاً ناشی از خستگی و بی خوابی نیست.

آیا خمیازه کشیدن به صورت پی در پی می تواند خطرناک باشد؟

صرف نظر از عوامل و دلایل خمیازه کشیدن، این مکانیسم دفاعی برای فرد کاملاً  لذت بخش است مگر اینکه به صورت پی در پی اتفاق بیافتد که اکثراً با درد در قفسه سینه، تجمع اشک در چشم ها و کلافگی فرد همراه است.

در چنین وضعیتی که بدن سخت در تلاش است که دمای مغز را به تعادل برساند، بهترین راهکار قرار گرفتن در شرایطی است که اکسیژن هوا بیشتر باشد و در برخی موارد، دراز کشیدن و بستن چشم ها، مغز را فریب داده و باعث کاهش دمای آن می شود که این امر از مکانیسم های دفاعی بیش از حد جلوگیری می کند.

چرا خمیازه کشیدن مسری است؟

در مطالب بالا، از خمیازه کشیدن به عنوان یک مکانیسم دفاعی یاد کردیم. اما برای پاسخ به این سوال، نظریه های دیگری که بر اجتماعی بودن این واکنش دلالت دارند، مورد بررسی قرار می دهیم. مطالعات نشان دادند که این مکانیسم دفاعی نه تنها در انسان ها بلکه در جانورانی نظیر میمون ها، سگ ها و… (حیواناتی که به صورت اجتماعی زندگی می کنند) مشاهده می شود.

حتماً برای شما هم اتفاق افتاده که با خمیازه دیگران، دیدن تصاویری از آن و یا حتی شنیدن صدای خمیازه اطرافیان، در دام افتاده اید. دانشمندان دریافتند که حتی اگر دمای مغز شما در تعادل باشد، خمیازه کاملاً مسری است و روانشناسان در ادامه افزودند که روابط عاطفی در افراد، بر شدت سرایت این واکنش موثر است. خمیازه کشیدن هنگام ورزش هم می تواند مسری باشد.

دلیل منطقی و علمی مسری بودن خمیازه هنوز به طور واضح برای دانشمندان آشکار نشده است اما تحقیقات تاکنون مدعی بر این است که فعالیت نورون های آینه ای منجر به مسری شدن این واکنش می شود.

نورون های آینه ای، در برخورد با فعالیتی که از یک انسان دیگر مشاهده می شود، فعال شده و باعث ایجاد یک نوع درک احساسی و همدلی در فرد می گردد که به نوبه خود می تواند باعث تقلید آن حرکت شود. اما چرا نورون های آینه ای نسبت به این واکنش بسیار حساس اند؟! سوالی که دانشمندان سخت در جستجوی پاسخ آن می گردند. به خاطر داشته باشید که افراد صمیمی، نورن های آینه ای حساس تری به یکدیگر دارند.

5 راهکار برای پیشگیری از خمیازه کشیدن زیاد

• ورزش کنید.

بعضی اوقات دلیل این واکنش دفاعی، خستگی و کوفتگی عضلات است، شاید به همین دلیل برخی از افراد در هنگام خمیازه، تمام بدن را می کشند. ورزش کردن از خستگی عضلات می کاهد.

• آب بنوشید.

وقتی آب بدن کم است، فرد احساس خستگی می کند . خستگی باعث خمیازه کشیدن، می شود. پس روزانه به مقدار کافی آب بنوشید.

• نفس های عمیق بکشید.

نفس های سریع و کوتاه نداشته باشید زیرا بدن تصور می کند دچار استرس شده اید و مشکل بدتر می شود. زیرا استرس دمای مغز را بالا می برد.

• میزان اکسیژن و دمای اتاق را بررسی کنید.

بیش از حد گرم بودن اتاق می تواند باعث کسالت شود. بهتر است کمی پنجره ها را باز کنید تا هوای تازه به جریان بیافتد.

• با بینی نفس بکشید.

نفس کشیدن با بینی، خون سردتری را وارد بدن می کند!

خلاصه کلام

شاید خمیازه کشیدن، ساده و بی فایده به نظر برسد، اما این مکانیسم دفاعی کاملاً پیچیده بوده و برای تنظیم و کاهش دمای مغز رخ می دهد. علاوه بر خستگی و بی خوابی، کاهش اکسیژن نیز می تواند یکی از دلایل مهم این واکنش باشد.

علت خمیازه کشیدن هنگام ورزش ناشی از کمبود اکسیژن است و این امر پاسخ طبیعی بدن برای پایین آوردن دمای مغز است.

مسری بودن خمیازه در افرادی که عواطف و احساسات نزدیک تری دارند، بیشتر مشاهده شده است که ناشی از فعالیت بیشتر نورون های آینه ای است. کنترل خمیازه به صورت عمدی، فشار بیشتری بر عضلات درگیر (دیافراگم، عضلات تنفسی و…) وارد می کند و هم چنین با سرکوب مکانیسم های دفاعی بدن، خطرات زیادی را به دنبال دارد.

سوالات و تجربه‌های خود را از طریق سایت فیت لیدی یا اینستاگرام فیت لیدی با ما در میان بگذارید.

در ادامه بخوانید: ۸ راهکار ساده برای از بین بردن خستگی روحی و جسمی